Ana içeriğe atla

Doğum

Bugün Demirspor'un doğum günü, kongre ve diğer tüm gelişmeler hikaye, bugün hayatımıza anlam ve kişilik katan en önemli unsurlardan birinin resmi olarak hayata adım attığı gün. Elimizden geldiğince o günleri anlamaya çalıştık, Yeni Adana Gazetesi'nin 1939-1941 yılları arasındaki tüm baskılarını Milli Kütüphane'ye gittik inceledik. Tek bir satır görebilmek için, Adana Demirspor kuruldu yazısını görebilmek için. Bunu göremedik gerçi ama o günleri hissettik. Bu yazıda Demirspor'un ilk adımlarını kurulduğu dönemin şartlarını da dikkate alarak paylaşmaya çalışacağız.

Bundan yıllar önce Demirspor'un bir rozetini görmüştüm. Üzerinde 1939 yazıyordu. Herhalde genç takımdır o tarihte kurulan dedim ama basında ismimizi göremedim. 

1939-1940 arası İkinci Dünya Savaşı'nın en çetin dönemleri. Hitler henüz Polonya'yı almamış. Lehler müthiş bir direniş sergiliyorlar. 

Türkiye, Fransa ve İngiltere ile karşılıklı saldırmazlık ve yardım anlaşması imzalıyor.
Hatay yeni katılıyor sınırlarımıza.

Kadınlar peçelerinin arkasından çıkmaktalar hala. Karakter oluşturuyor, yeniliyoruz.
Türkçeleştirme hareketi olanca hızıyla devam ediyor.
Yokluk ve sefalet içindeyiz, ama savaşa girmediğimiz için o sefalet göreli bir cennet.
Türkiyemiz hızlı bir ulaşım altyapısı oluşturma gayreti içinde. Demiryolları bu açıdan çok önemli rol oynuyor. Zira Kurtuluş Savaşımızda görmüşüz ulaşımın savaşmak kadar önemli olduğunu. Sakarya Savaşı'nda Yunan ordusunun direncini ikmal yollarına taarruz ederek kırmışız örneğin. Cephedeki askerin mühimmat ve daha önemlisi erzak yollarını keserek. Şimdi kapımızda yine bir dünya savaşı ve biz girmemek için direniyoruz. Bir yandan da savaşa girmek zorunda kalırsak ikmal yollarımızın hayati önemde olacağını biliyoruz. Polonya Almanya savaşında her gün 10'larca uçak düşürülürken bizim öyle bir lüksümüz yok. İstikbal göklerde ama göklerde imkanlarımız çok çok kısıtlı. Bu durum da demiryollarının önemini artırıyor. 

Demiryolları o nedenle ülkenin gözbebeği kurumu. Adanamızda DDY'nin 6. İşletme Müdürlüğü faaliyet gösteriyor. O dönemde yürürlükte olan Sivil Savunma Mükellefiyeti Kanunu uyarınca 500 ve üzerinde personel çalıştıran işletmelerin spor kulübü kurmaları zorunlu tutuluyor. İşte Adana Demirspor da bu yükümlülüğün gereği olarak vücut buluyor. 

Demirspor bu şekilde kuruluş hazırlıkları yapıyor ama tam anlamı ile bir kulüp de olamıyor. 1939 yılı içinde esamesi okunmazken, ilk Demirspor haberini 1940'ın ikinci yarısında okuyoruz.

Tarih 28 Eylül 1940.

1939-1940 sezonu Türkiye Şampiyonu Eskişehir Demirspor Mersin'e geliyor. Mersin'e kadar gelmişken Adana Demirsporlu arkadaşları ile de görüşmek istiyorlar. Bu görüşme şerefine bir maç organize ediliyor. Adana Demirspor ile Milli Mensucat arasında. 
Tarih 30 Eylül 1940.

Anlaşılıyor ki; henüz bir takım oluşturabilecek düzeyde değiliz. Eskişehir Demirspor takımından takviye alıyoruz. Onların birkaç futbolcusuna veriyoruz mavi lacivert formamızı ve bizim tespit edebildiğimiz ilk maçımızı Milli Mensucat'a karşı yapıyoruz. 

O dönemin Milli Mensucat'ı Adana'nın adeta can damarı. Her şeyinde aldığı nefeste onları görüyoruz. Askerlere yardım yapılacak ayni ve nakdi yardımın en fazlasını yapıyor. Deprem oluyor Milli Mensucat koşuyor. Sporun geliştirilmesi konu olunca yine Mensucat kendini gösteriyor.
Eskişehir Demirspor destekli takımımız 3-1 yeniyor Milli Mensucat'ı. Böylece ilk maçımızda ilk galibiyetimizi alıyoruz.
Ama dedim ya henüz bir takım değiliz. Birkaç Demiryolcu bir araya gelmişler, biz Adana Demirspor'uz demişler. Hepsi bu. Ancak bu maç Demirsporumuz açısından bir milat oluyor, zira kişilik kazanmaya başlıyoruz. Var olmanın,olabilmenin heyecanı sarıyor bizi.

Tarih 17 Teşrinievvel (Ekim) 1940.

Şeker Bayramı vesilesi ile Ankara Demirspor'un ilimize geleceğini öğreniyoruz ve hemen bir maç tertip ediliyor. Bizi antrenör Cevat Diblen çalıştırıyor. Maalesef tek satır bilgiye ulaşamadım hakkında. Maç öncesinde İmren Lokantası'nda ziyafet veriyoruz Ankara Demirspor'a. Şu anda Karasoku Mahallesi'nde bu isimde bir yer var ama orası mıdır bilemiyorum.


Tarih 26 Teşrinievvel 1940. 

Ankara Demirspor bizi 7-2 mağlup ediyor. Bu mağlubiyet tespit edebildiğimiz ilk yenilgimiz oluyor.
Ancak bir hüviyet kazanmamıza öyle anlaşılıyor ki; dönemin Adana Valisi Faik Üstün'ün müdahalesi hız veriyor. Bulabildiğimiz haberde doğrudan bizden bahsedilmemiş ancak deniyor ki; Beden Terbiyesi Kanunu maddeleri ile kulüp kongrelerinin akdi hakkında konuşmalar yapılmıştır.
Buradan bir kurumsallaşma gereği seziyoruz.

İşte bu haberden sonradır ki; Demirspor'un Çukurova bölgesel liginde ilk kez mücadele edeceğini öğreniyoruz. Demek ki; bu kez takım olmuşuz.

Tarih 15 İkinciteşrin (Kasım) 1940.

Ligdeki ilk maçımıza çıkıyoruz. Maçımız Torosspor ile.
Yine haberlerden anlıyoruz ki; o dönemde hakemler yine camiaların içinden seçiliyorlar. Örneğin Muallim Mektebi-Malatya Mensucat maçının yan hakemi Demirspor'dan Tevfik Çelikel. Tevfik Çelikel hakkında da herhangi bir bilgi bulamadım maalesef. 

Aynı maçın orta hakemi ise Kenan Gülgün. Kenan Gülgün'ün Adana Demirspor'un kurucu üyelerinden olduğunu biliyoruz.
Maalesef bu maçımızın sonucu haberlerde yer almıyor. 

Demirsporumuzun lige katılması ile takım sayısında artış yaşanıyor ve yetkililer müsabakalarda profesyonelleşmeye gideceklerini beyan ediyorlar.
Tarih 23 İkinciteşrin 1940.

İkinci maçımızı Adana İdmanyurdu'na karşı oynuyoruz. Maçı 4-1 kaybediyoruz.
Tarih 30 İkinciteşrin 1940.

Üçüncü maçımızı Adana Erkek Lisesi ile yapıyoruz. Bu maçımızın da sonucunu haberlerde yer verilmediği için öğrenemiyoruz.
Tarih 7 Birincikanun (Aralık) 1940.

Dördüncü maçımızı Malatya Mensucat'a karşı oynuyoruz. Maçta olay çıkıyor ve bu maç yarıda kalan ilk maçımız olarak kayıtlara geçiyor.
Tarih 21 Şubat 1941.

Bizim tespit edebildiğimiz ilk lig galibiyeti Ziraat Lisesi karşısında geliyor. 3-1 kazanıyoruz.
Tarih 16 Mart 1941.

Mersin İdman Yurdu ile ilk maçımızı yapıyoruz. 2-2 berabere kalıyoruz. Haberden anladığımız kadarı ile başarısız bir takım da değiliz. Bölgemizin dördüncü sırasındayız.

İlk başkanımız Eşref Demirağ. TCDD 6. Bölge İşletme Müdürü. Mesleğine uygun bir soy isim almış. Sevilen bir kişilik olduğunu tahmin ediyoruz, zira okuduğum bir haberde bütün bölge işletmelerinin müdürlerinin değişmesine karşın kendisine ilişkin bir değişiklik yapılmadığından bahsolunuyordu.

İşte böyle 73 yıllık serüvenimizde aldığımız ilk nefesler. İlk adımlarımız, daha biz yokken, babalarımız yokken, kentin damarlarında filizlenen bir sevda. Bir süre sonra Adana'nın kültürünün temsilcisi, Adanalılığın temsilcisi, isyanın sesi. Dik duruş. Böyle gelmişiz dünyaya. Bu bir inat hikayesidir.

Nice Mutlu Yıllara Mavi Şimşeğim.

Yorumlar

dr.hulusi dedi ki…
Merhaba.Sabit Oktan'ın kitabında gayriresmi kuruluşumuzun 1938 olduğu resmi tescilin 28 Aralık 1940'da olduğu yazıyor elimizde bunun dışında kaynak yok hakikaten.
yavuzy dedi ki…
Hulusi Abi, ilgili yasa 38e dayaniyor ama sehirlerde uygulanması 40ı buluyor.
Unknown dedi ki…
Tebrik ederim, guzel calisma olmus.

Bu blogdaki popüler yayınlar

Ben Bunu Hak Ettim...

Bugüne kadar yazdığım en zor yazılardan biri bu.  Yanımda küçücük iki çocuk vardı maçta, sevdim onları öptüm. Hatta babası yorulmuştu da aldım onu omzuma maçı bir süre birlikte izledik. O esnada çocuğun nasıl heyecanlandığını gördüm. Bacakları kasılıyordu, boynumun sıkıştığını hissettim. Sonra bağırdı ve akabinde ellerini vücudunu titreme alacak kadar sıktı. Bu çocuk sanırım 4,5-5 yaşlarındaydı. Tam benim kızımın yaşlarında. İşte o anda aslında anlamalıydım hak ettiğimi bu belayı. Çünkü ben de çocuklarımı bu acıya götürüyorum. Onlar acıya doğru yürürken, ben her Demirspor deyişlerinde mutlu oluyorum. Her mavi-lacivert deyişlerinde mutlu oluyorum. Onlar da bana başarı videosu gönderiyorlar.   Ben böyle bir babayım işte. Çocuklarının bu tür videolarına bakıp, duygulanan mutlu olan bir babayım. Onlara mavili, armalı kıyafetler alıp ellerimle uçuruma götüren bir babayım. Tabi ki Allah belamı verecek.  Kendi isteğim dışında görev yerim değiştirildi. Ailem paramparça oldu. Ta

NE OLDU SİZE?

En sonda söyleyeceğimi en başta söyleyeyim. Bu bir tribün yazısıdır. Tribünlere yazılmıştır. Demirspor tribünlerine.  Sasa Polyester Sanayi A.Ş.  Baştuğ Metalürji San. A.Ş.  Beyteks Tekstil San. Tic. A.Ş.  Elita Gıda San. Tic. A.Ş.  Abdioğulları Plastik Ambalaj San. A.Ş.  Dioki Petrokimya San. A.Ş.  Güney Çelik Hasır ve Demir Mamulleri San. Tic. A.Ş. Bu şirketler ISO kayıtlarına göre Türkiye’nin en büyük 300 firması içinde Adana’da faaliyet göstermekte olanlar.  Bu şirketlerden bir tane forma reklamı aldık mı?  Stad sponsorluğu?  Ne bileyim altyapı desteği?  Kim takımı fonluyor?  Murat Sancak ve ilişkili şirketleri, çevresi vesilesi ile kulübe kazandırdığı sponsorlar.  Adana bu, Demirspor bu. Bunu unutmamak gerekir. Ben Murat Sancak’ı bir başkan, bir ağabey olarak çok seviyorum ve çok takdir ediyorum. Kulübümüz üzerindeki emeklerini asla yok sayamam. Benim diyen Adanalıdan, benim diyen Demirsporludan daha fazla katkısı var kulübe.  Bugün dünya yıldızı futbolcu alırız almayız ama bekley

Adana Demirspor: 4 - Beşiktaş: 2

 Adana Demirspor varsa umut vardır. 3. kalecisi, yedek oyuncusu, sahası, tribünü fark etmez; Demirsporlu devam eder! Bugün 4-0'a getirdiğimiz maçtan iki farklı galip ayrıldık. İç sahadaki kayıpsız gidişat devam etti. 3. haftanın erteleme maçında, öncesinde hafta sonunun kaleci ve kırmız kart krizlerinin damga vurduğu, maç içinde ilk golü atan Belhanda'nın da fenalaşıp oyuna devam edemediği, 2008'li yedek kaleci, 2005'li yedek oyuncularla kadroyu tamamladığımız günde yine skor üretmeyi bildik; yediğimizden fazlasını attık. İşte kazanmanın yolu bu! Belhanda, Niang, Emre Akbaba ve Yusuf Erdoğan'la fileleri sarstık. Niang'ın dördüncü, Yusuf Erdoğan'ın üçüncü golleri oldu. Bu lige damga vuracağımızı biliyorduk; öyle olmaya devam ediyor.